Onderzoeksbureau Sardes is in februari 2019 gestart met het onderzoek naar de effecten van de harmonisatie. Voor dit onderzoek heeft Sardes gemeenten, aanbieders en medewerkers van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) bevraagd. Dat maakt staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken) bekend in een brief aan de Tweede Kamer.
Bereik
Uit het onderzoek blijkt dat, op één gemeente na, alle gemeenten zijn geharmoniseerd. Tweederde van deze gemeenten ziet geen verandering in het bereik van het aantal peuters. Dat geldt zowel voor peuters die gebruik maken van voorschoolse educatie, als voor peuters waarvan de ouders door de harmonisatie kinderopvangtoeslag kunnen aanvragen.
Stijging
Als gemeenten wel melding maken van een verandering in het bereik, dan hebben zij eerder te maken met een stijging van het aantal peuters (in een kwart van het aantal gemeenten) dan met een daling van het aantal peuters (in één op de twintig gemeenten). Voor alle groepen peuters geldt dat er meer gemeenten zijn die een stijging van het aantal peuters melden dan een daling. Bij één op de twintig gemeenten is wel sprake van een lichte daling van het aantal peuters. Sardes vindt geen duidelijke oorzaken voor een verandering in het bereik, stelt Van Ark in haar brief.
Ouderbijdrage
Ongeveer de helft van de gemeenten heeft de ouderbijdrageveranderd. De meeste gemeenten zijn van een inkomensonafhankelijke bijdrage naar een inkomensafhankelijke bijdrage gegaan. Andere gemeenten hebben de startleeftijd van de peuters verlaagd en een deel heeft ook de doelgroepdefinitie voor voorschoolse educatie aangepast.
VVE
Het aantal kinderopvanglocaties dat kortdurende opvang of voorschoolse educatie aanbiedt, is sinds de harmonisatie in 40 procent van de gemeenten toegenomen en in 30 procent van de gemeenten is er sprake van een groter aantal groepen. In enkele gemeenten is het aanbod afgenomen.
Evaluatie
Van Ark schrijft in haar brief: ‘Bijgaand onderzoek laat zien dat de toegankelijkheid niet is afgenomen door de harmonisatie van peuterspeelzalen. Ik zal dit onderzoek betrekken bij de evaluatie van de Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerken in 2020. Ik ben tevreden over deze uitkomst. Gemeenten hebben de opgave rondom de harmonisatie goed opgepakt. Ik wil gemeenten en aanbieders complimenteren met de manier waarop zij ouders hebben meegenomen in de veranderingen.’